Monopol ponadnarodowy

Monopolem ponadnarodowym staje się przedsiębiorstwo, które prowadzi działalność produkcyjną w co najmniej dwu krajach. Współczesne wielkie korporacje ponadnarodowe obejmują zakresem swej działalności dziesiątki krajów, opanowując poprzez swe filie całe dziedziny i gałęzie gospodarki. Ogólną przesłanką powstawania korporacji międzynarodowych jest wywóz kapitału przez monopole w celu osiągnięcia zysków z działalności zagranicznej. Samo zjawisko wywozu kapitału znane jest od dawna, szybki rozwój korporacji ponadnarodowych jest natomiast zjawiskiem względnie nowym. Złożyło się na to szereg przyczyn, spośród których za najważniejsze uznaje się: – Znacznie większą po II wojnie światowej niż w dotychczasowym rozwoju kapitalizmu skalę produkcji monopoli, jej masowość, dla której rynek wewnętrzny jest zbyt wąski. Rozszerzenia rynku poszukuje się w ekspansji zewnętrznej w formie rozwoju zagranicznych przedsiębiorstw filialnych. – Wysoką skalę koncentracji kapitału współczesnych monopoli i powstałe na tym tle znaczne nadwyżki kapitałowe, umożliwiające nowe formy ekspansji zewnętrznej. – Uzyskanie we współczesnych monopolach niezbędnego dla tworzenia przedsiębiorstw zagranicznych poziomu organizacyjnego i technologicznego, zapewniającego przedsiębiorstwom filialnym odpowiednią pozycję wobec konkurentów zagranicznych.