Bajki Stanisława Trembeckiego

Za najlepszą polską realizację narracyjnej odmiany oświeceniowej bajki uznaje się utwory Stanisława Trembeckiego, Bajki niektóre Ezopa w guście La Fontaine?a ile możności tłomaczone. Poeta, podobnie jak Krasicki, przestrzega w swoich bajkach przed zgubnymi skutkami pychy i braku ostrożności, obłudy oraz ludzkiej głupoty. Ostrzega przed naiwnym zawierzaniem pozorom, ośmiesza ?modne obyczaje?, zwraca uwagę na działanie mechanizmu ?wilczego prawa?. Jego teksty cechuje plastyczność, soczystość opisów oraz barwność stylu, co w dużej mierze wynika z częstego posługiwania się konkretną, obrazową leksyką. Żywy, bogaty, zmysłowy język nierzadko wyzyskuje jędrne słownictwo potoczne, a nawet gwarowe. Ponadto poeta dokonuje zindywidualizowanej charakterystyki zwierzęcych bohaterów, którzy spełniają w jego bajkach podwójną rolę: zgodnie z poetyką gatunku, jego założeniami dydaktycznymi, uosabiają pewne cechy charakteru człowieka, są znakami umownymi skonstruowanymi dla wyrażenia prawd i obserwacji ogólnych, ale żyją oprócz tego własnym, autonomicznym życiem, mają indywidualne rysy i właściwości. Sceny zarysowane przez Trembeckiego cechuje siła i dynamiczność. W swoich utworach poeta podkreślał żywiołową aktywność i ruchliwość bohaterów. Realizm, a nawet naturalizm scen wzmacniają liczne, trafnie dobrane czasowniki, w sposób plastyczny oddające żywiołowość oraz impulsywność nieokiełznanej natury zwierzęcej. Niezaprzeczalnym walorem bajek Trembeckiego jest również humor. Komizm często dopełniany jest ironią, dzięki czemu surowość i powaga nauczycielskiej pozy narratora ulegają złagodzeniu.